Ο Ναρκισσισμός στις Επιχειρήσεις

Το φαινόμενο του Ναρκισσισμού το συναντάμε, σε πολλές του εκδοχές και στις επιχειρήσεις. Όπως αναφέρει ο Γκέρχαρντ Ντάμαν, διευθυντής της ελβετικής ψυχιατρικής κλινικής Μιντσερλινγκεν, «Πρόκειται για δεσποτικούς χαρακτήρες που αναγκάζουν τους συνεργάτες τους να δουλεύουν μέχρι αργά, τους κατακρίνουν συνεχώς χωρίς ποτέ να τους επαινούν. Επίσης θέλουν να αποδείξουν στον εαυτό τους και στους άλλους ότι είναι απρόσβλητοι από κάθε άποψη».


Όσοι έχουμε εργαστεί σε επιχειρήσεις, έχουμε συναντήσει χαρακτηριστικές περιπτώσεις Νάρκισσων στελεχών. Αναρωτιόμαστε πολλές φορές για ποιο λόγο, τι οδηγεί τους ανθρώπους να συμπεριφέρονται με τέτοια αλαζονεία στον επαγγελματικό τους χώρο, αφού τελικά τα αποτελέσματα αποδεικνύουν ότι αυτές οι συμπεριφορές οδηγούν σε αρνητικά αποτελέσματα, τουλάχιστον σε βάθος χρόνου;

Ο καθηγητής Κετς ντε Βρις διαχωρίζει τους τύπους του ναρκισσισμού των στελεχών :

• Οι αυταπατώμενοι νάρκισσοι. Οι οποίοι θεωρούν ότι είναι κάτι ξεχωριστό, ότι είναι κάτι πολύ πιο σπουδαίο και σημαντικό από τους άλλους, αλλά δεν αντιδρούν στην άλλη άποψη, δεν εκμεταλλεύονται τους συνεργάτες τους και είναι πολύ πιο προσιτοί.
  
• Οι αντιδραστικοί νάρκισσοι. Οι οποίοι φαινομενικά έχουν δυνατότητες, πιστεύουν ότι είναι ξεχωριστοί, έχουν τη συνεχή ανάγκη θαυμασμού και χρησιμοποιούν πολλές φορές αθέμιτα μέσα για να επιτύχουν το σκοπό τους. Δεν δέχονται την άλλη άποψη και δημιουργούν σχέσεις με σκοπό να εκμεταλλεύονται τους άλλους. Συνήθως η υπεροψία τους, έχει καταστροφικά αποτελέσματα.
  

Γενικά οι Νάρκισσοι δεν είναι ακριβώς ερωτευμένοι με τον εαυτό τους. Είναι ερωτευμένοι με την προβολή του ειδώλου τους στον παραμορφωτικό καθρέφτη κατά Lasch.
Σύμφωνα με το Εγχειρίδιο Διαφορετικής Διάγνωσης DSM-IV-TR αν κάποιος διαθέτει τουλάχιστον 5 από τα παρακάτω συμπτώματα, τότε πάσχει από ναρκισσισμό.

• Έχει έντονο αίσθημα υπεροψίας και μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του/της.
  
• Έχει φαντασιώσεις απεριόριστης επιτυχίας, δύναμης, ομορφιάς κλπ.
  
• Θεωρεί τον εαυτό του/της ξεχωριστό και μοναδικό και πιστεύει πως οι μόνοι οι οποίοι μπορούν να τον/την καταλάβουν, είναι άτομα επίσης ξεχωριστά.
  
• Απαιτεί τον θαυμασμό των άλλων.
  
• Αναμένει ξεχωριστή εξυπηρέτηση από τρίτους και απαιτεί όλοι να συμφωνούν αυτόματα με τις προσδοκίες του/της.
  
• Είναι άτομο ιδιαίτερα χειριστικό, το οποίο εκμεταλλεύεται τους άλλους, με κάθε μέσο ώστε να επιτύχει το σκοπό του.
  
• Δεν έχει ενσυναίσθηση απέναντι στα συναισθήματα των άλλων και γι’ αυτό αδυνατεί να τα κατανοήσει.
  
• Είναι πολύ ζηλόφθων με τους άλλους ή πιστεύει πως οι άλλοι είναι πολύ ζηλόφθονες απέναντί του/της.
  
• Είναι αλαζόνας και έχει υπεροπτική στάση απέναντι στους άλλους.
  

Αν ο άνθρωπος ασχολείται μόνο με την «τέχνη» ή την «επιστήμη» του, για να ικανοποιήσει το «εγώ» του, χωρίς να έχει κανένα φιλοσοφικό υπόβαθρο, μπορεί να είναι «ειδικός» στον τομέα του, να αναγνωρίζεται ή να αυτοαναγνωρίζεται και να αυτοσυστήνεται ως «αυθεντία», «guru», «φωτεινό μυαλό» ή δεν ξέρω τι άλλο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί ολοκληρωμένη προσωπικότητα. Θα είναι αυτό που με ειρωνική διάθεση λέει ο καθηγητής της Φιλοσοφίας Ι. Τουλουμάκος, «αφιλοσόφητοι ειδικοί».


Ο Αριστοτέλης, τη συγκεκριμένη κατηγορία ανθρώπων την αντιμετώπιζε ειρωνικά ή ορθότερα, περιπαικτικά.
Η άποψή του για αυτή την κατηγορία «ειδικών», εμφανίζεται σε ένα σχόλιο που με περιπαικτική διάθεση έκανε, και είπε πως «Όσοι άλλες τέχνες και επιστήμες αμελούν όμως την Φιλοσοφία, μοιάζουν με τους μνηστήρες της Πηνελόπης, οι οποίοι επειδή δεν μπορούσαν να κοιμηθούν μαζί της, το έκαναν με τις υπηρέτριές της».

Ειδικά τα τελευταία χρόνια, είναι πολλά τα παραδείγματα ανωτέρων στελεχών επιχειρήσεων με «αστραφτερές περγαμηνές», τα οποία είχαν μεγάλες επιτυχίες αλλά αποδείχθηκαν τελικά «ανεπαρκείς» λόγω ελλείψεως ηθικής.

Από το βιβλίο «Evpedia, μέθοδος προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης», του Γιώργου Κ. Γάκη. Εκδόσεις Βιβλιοπωλείο Σύγχρονη Έκφραση.
Ένα βιβλίο που αξίζει – κατά την άποψή μας – να διαβαστεί.

Με τον Γιώργο Γάκη βρεθήκαμε (Γιώργος Αλεξίου) ως φοιτητές στα ίδια θρανία και όχι μόνο. Στη συνέχεια ακολουθήσαμε διαφορετικούς δρόμους ως προς την επαγγελματική αναζήτηση. Συμπορευόμαστε όμως σε πολλά περισσότερα.